Gadhafi mắc chứng quá yêu bản thân?

Ngôn ngữ và hành vi của đại tá Moammar Gadhafi cho thấy cựu lãnh đạo Libya mắc hội chứng yêu bản thân thái quá, một nhà tâm lý chính trị Mỹ nhận định.

Cựu lãnh đạo Libya thường mặc những trang phục sặc sỡ khiến người khác phải chú ý. Ảnh:shutterstock.com.

Sau khi đại tá Moammar Gadhafi chết, giới truyền thông trên toàn thế giới đều nhắc tới những hành vi, quan điểm, thói quen và phát ngôn kỳ cục của ông. Ông luôn di chuyển cùng với một đội cận vệ gồm toàn phụ nữ xinh đẹp. Họ mặc quân phục và trang điểm. Gadhafi mặc những bộ trang phục có màu sắc sặc sỡ khiến mọi người phải chú ý, thường tiếp khách trong một chiếc lều của người Bedouin. Ông từng dựng một lều như vậy khi tới Mỹ vào năm 2009, trong một biệt thự mà ông thuê của tỷ phú Donald Trump tại thành phố Bedford, New York.

Nhiều nhà lãnh đạo có lối sống kỳ lạ, song những hành vi và suy nghĩ Gadhafi thực sự là “độc nhất vô nhị”. Đó là nhận định của Jerrrold Post, nhà tâm lý chính trị của Đại học George Washington tại Mỹ. Điều mà người ta dễ nhận thấy nhất ở ông là hội chứng quá yêu bản thân giống như nhiều nhà độc tài khác, Post khẳng định vớiLivescience.

“Ngôn ngữ của Gadhafi cho thấy ông ấy vô cùng yêu bản thân. Gadhafi từng nói với phóng viên nước ngoài rằng mọi người dân Libya đều yêu và bảo vệ ông ấy”, Post nói.

Những người mắc hội chứng này đánh giá bản thân họ rất cao, tự coi họ là vị cứu tinh của xã hội. Họ có quan điểm khá hoang đường và thường đổ lỗi cho những nguyên nhân khách quan khi mọi thứ trở lên tồi tệ. Chẳng hạn, khi những làn sóng biểu tình chống chính phủ biến thành cuộc nổi dậy, Gadhafi cho rằng các nước phương Tây và tổ chức khủng bố Al Qaeda xúi giục người dân chống lại ông. Thậm chí ông còn nghĩ những người chống ông đã uống thuốc gây ảo giác nên không hề biết họ làm gì.

Đại tái Moammar Gadhafi thích ở trong lều khi thăm nước ngoài. Ảnh: Corbis.

Những người yêu bản thân không có lương tâm, bởi họ sẵn sàng dùng vũ lực và những biện pháp tàn ác để đạt được mục đích.

“Khác với giới lãnh đạo dân chủ, các nhà độc tài có thể buộc đất nước thay đổi cho phù hợp với sở thích của họ”, Post nhận định.

Theo Post, có lẽ những hành vi của Gadhafi đã vượt quá giới hạn của hội chứng yêu bản thân. Trên thực tế một số quyết định của ông là dấu hiệu của hội chứng rối loạn tâm trạng và hành vi.

Song các nhà độc tài mắc chứng yêu bản thân thái quá thường rơi vào trạng thái bất an cao độ. Ngoài ra lòng tự trọng của họ cũng thấp. Tâm trạng bất an của họ có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho xã hội. Idi Amin, nhà độc tài từng cai trị Uganda từ năm 1971 tới 1979, luôn bất an vì nền tảng học vấn thấp. Vì thế ông ta sẵn sàng dùng những biện pháp tàn bạo nhất để đàn áp sự chống đối của tầng lớp trí thức.

Post cho rằng đối với Gadhafi, hội chứng quá yêu bản thân theo ông tới tận khi chết.

“Có lẽ một người như Gadhafi cảm thấy vô cùng khó khăn khi nghĩ rằng người dân dám chống lại ông”, Post bình luận.